ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

2.3.1 Οι διαγραμμίσεις.

Οι διαγραμμίσεις μπορούν να ανήκουν σε έναν από τους ακόλουθους τύπους:

α) Διαγραμμίσεις οριοθετήσεως του χώρου κινήσεως των οχημάτων.


Σχ. 2.1 Οριογραμμή αυτοκινητόδρομου.	Σχ. 2.2 Οριογραμμή λοιπών οδών εκτός αυτοκινητοδρόμων.

Στην κατηγορία αυτή υπάρχουν τριών μορφών γραμμές:

– Οριογραμμές.

Οι οριογραμμές είναι συνεχείς μονές γραμμές, που καθορίζουν τα άκρα του χώρου στον οποίο επιτρέπεται (κυρίως σε υπεραστικές οδούς) να κινούνται κανονικά τα οχήματα.

Στους αυτοκινητόδρoμους η δεξιά οριογραμμή ξεχωρίζει μια στενή λωρίδα, η οποία καλείται Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ), όπου απαγορεύεται κανονικά η κίνηση, αλλά επιτρέπεται η στάθμευση έκτακτης ανάγκης, λόγω βλάβης, ατυχήματος κλπ. (σχ. 2.1). Το όχημα που σταθμεύει πρέπει να χρησιμοποιεί κατάλληλη επισήμανση (τρίγωνο και φώτα έκτακτης ανάγκης). Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται σε αυτήν η κίνηση πολύ βραδυπορούντων οχημάτων (π.χ. λόγω βλάβης) και – σε περιπτώσεις κυκλοφοριακών συμφορήσεων – η κίνηση οχημάτων αμέσου επεμβάσεως (νοσοκομειακών, αστυνομικών κλπ.). Στις λοιπές, εκτός αυτοκινητοδρόμων οδούς, η οριογραμμή ορίζει το άκρο του οδοστρώματος μέχρι του οποίου είναι ασφαλής η κίνηση του οχήματος. Το πέραν της οριογραμμής τμήμα ονομάζεται έρεισμα (σχ. 2.2).

Δεδομένου ότι η οριογραμμή είναι συνεχής γραμμή, η κίνηση στο έρεισμα των οδών απαγορεύεται. Εν τούτοις, προς διευκόλυνση της κυκλοφορίας, κυρίως ως προς τα προσπεράσματα, επιτρέπεται η κίνηση των οχημάτων και πέραν της οριογραμμής, στο έρεισμα, εφόσον ο οδηγός ελέγχει σε ικανοποιητικό μήκος ότι το πλάτος του ερείσματος είναι επαρκές για την ασφαλή κίνησή του, προκειμένου να διευκολύνεται το ασφαλές προσπέρασμα των ταχύτερα κινουμένων οχημάτων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η προς τα δεξιά κίνηση στο έρεισμα ναι μεν δεν είναι υποχρεωτική, αλλά δείχνει την καλή κυκλοφοριακή αγωγή αυτού που διευκολύνει με τον τρόπο αυτόν την ασφαλή κίνηση των άλλων οδηγών.


Σχ. 2.3 Διακεκομμένη διαχωριστική γραμμή αντιθέτων κατευθύνσεων.	Σχ. 2.5 Μικτή διαχωριστική γραμμή αντιθέτων κατευθύνσεων (συνεχής από τη μια διακεκομμένη από την άλλη).

Σχ. 2.4 Διπλή συνεχόμενη διαχωριστική γραμμή αντιθέτων κατευθύνσεων.	Σχ. 2.6 Γραμμές οριοθετήσεως λωρίδων κυκλοφορίας (διακεκομμένες).

– Γραμμές διαχωρισμού αντιθέτων κατευθύνσεων.

Είναι συνεχείς ή διακεκομμένες γραμμές που χρησιμεύουν στο να διαχωρίζουν τις αντίθετες κατευθύνσεις της κυκλοφορίας μεταξύ τους. Ανάλογα με τη μορφή τους επιτρέπουν ή απαγορεύουν το προσπέρασμα. Πιο συγκεκριμένα:

1) Όπου υπάρχει διακεκομμένη γραμμή (σχ. 2.3) επιτρέπεται το προσπέρασμα (υπό τον όρο, βέβαια, ότι δεν έρχεται άλλο όχημα από την αντίθετη κατεύθυνση) από όσους κινούνται και στις δύο κατευθύνσεις της οδού.

2) Αντιθέτως, στις περιπτώσεις διπλής ή μονής συνεχόμενης γραμμής (σχ. 2.4) (σε σπάνιες περιπτώσεις πολύ στενών δρόμων είναι δυνατόν να είναι μονή συνεχόμενη), δεν επιτρέπεται το προσπέρασμα. Το προσπέρασμα προπορευόμενου οχήματος είναι δυνατόν να γίνει, όταν το πλάτος της οδού είναι επαρκές (2 ή περισσότερες λωρίδες ανά κατεύθυνση), οπότε το προσπέρασμα γίνεται χωρίς να υπερβεί το όχημα τη διπλή γραμμή ή να πατήσει σε αυτήν.

Επί πλέον η διπλή (ή μονή) συνεχής γραμμή απαγορεύει την με οποιονδήποτε τρόπο υπέρβασή της για κίνηση στο αντίθετο ρεύμα. Όπου υπάρχει, δηλαδή, απαγορεύεται απολύτως και η αριστερή στροφή (π.χ. για κίνηση προς πρατήρια βενζίνης στο αντίθετο ρεύμα της οδού).

3) Τέλος, υπάρχει η μικτή γραμμή διαχωρισμού των ρευμάτων (συνεχής από τη μια πλευρά, διακεκομμένη από την άλλη) (σχ. 2.5). Στην περίπτωση αυτή απαγορεύεται το προσπέρασμα, των αυτοκινήτων που κινούνται στο ρεύμα κυκλοφορίας με τη συνεχή γραμμή, ενώ επιτρέπεται σε αυτά που κινούνται στο ρεύμα με τη διακεκομμένη.

– Γραμμές οριοθετήσεως των λωρίδων κυκλοφορίας.

Στις περιπτώσεις οδών με περισσότερες από μία λωρίδες ανά κατεύθυνση, οι λωρίδες αυτές οριοθετούνται μεταξύ τους με ειδική διακεκομμένη γραμμή διαχωρισμού (σχ. 2.6). Στο οδόστρωμα αυτό επιτρέπεται η μετάβαση ενός οχήματος από τη μία στην άλλη λωρίδα, υπό τον όρο, βέβαια, ότι ο οδηγός θα κάνει την κίνηση αυτή σύμφωνα με τους κανόνες του Κ.Ο.Κ. για την αλλαγή λωρίδας κυκλοφορίας (έλεγχος της λοιπής κυκλοφορίας από τους καθρέπτες του οχήματος και έγκαιρη προειδοποίηση με τα φλας).

Τα οχήματα πρέπει να κινούνται αυστηρά μέσα στις λωρίδες που καθορίζουν οι γραμμές αυτές. Απαγορεύεται η κίνηση των οχημάτων επάνω στις γραμμές που χωρίζουν τις λωρίδες («ιππαστί» στη γραμμή).

Σε σπάνιες περιπτώσεις (κυρίως σήραγγες, γέφυρες και περιοχές έργων) είναι πιθανόν οι γραμμές οριοθετήσεως των λωρίδων κυκλοφορίας να είναι συνεχείς. Στις περιπτώσεις αυτές απαγορεύεται η αλλαγή λωρίδας.

Σχ. 2.7

Αυτοκινητόδρομος με λωρίδες επιταχύνσεως και επιβραδύνσεως.

– Οι λωρίδες επιταχύνσεως και επιβραδύνσεως (σχ. 2.7).

Η λωρίδα επιταχύνσεως διαχωρίζεται από το κυρίως οδόστρωμα από μία διακεκομμένη γραμμή διπλάσιου πλάτους και με πιο πυκνή διάταξη διαστημάτων από τις διαγραμμίσεις διαχωρισμού των λωρίδων της οδού.

Η λωρίδα επιταχύνσεως σας επιτρέπει να επιταχύνετε αρκετά, ώστε να εισέλθετε στην κυκλοφορία, στις κανονικές λωρίδες κινήσεως, με τέτοια ταχύτητα, που να μην ενοχλήσετε τα άλλα οχήματα που θα σας ακολουθούν στη λωρίδα στην οποία θα μπείτε [σχ. 2.8(α)].


Σχ. 2.8 (α) Είσοδος σε αυτοκινητόδρομο ή οδό ταχείας κυκλοφορίας μέσω λωρίδας επιταχύνσεως.	Σχ. 2.8 (β) Έξοδος από αυτοκινητόδρομο ή οδό ταχείας κυκλοφορίας μέσω λωρίδας επιβραδύνσεως.

Σχ. 2.9 Διαγράμμιση απαγορεύσεως κινήσεως οχημάτων.	Σχ. 2.10 Διαγράμμιση διαβάσεως πεζών (οι πεζοί που κινούνται σε αυτές έχουν προτεραιότητα έναντι των οχημάτων).

Οφείλετε να παραχωρείτε την προτεραιότητα στους κινούμενους στον αυτοκινητόδρομο ή στην οδό ταχείας κυκλοφορίας, στην οποία εισέρχεσθε.

Απαγορεύεται αυστηρά η στάση και η στάθμευση στις λωρίδες επιταχύνσεως.

Η λωρίδα επιβραδύνσεως διαχωρίζεται από το κυρίως οδόστρωμα με μια διακεκομμένη γραμμή, διπλάσιου πλάτους και με πιο πυκνή διάταξη διαστημάτων από τις διαγραμμίσεις διαχωρισμού των λωρίδων της οδού [σχ. 2.8(β)]. Σας επιτρέπει να βγείτε από την κύρια κατεύθυνση κάποιου αυτοκινητόδρομου ή μιας οδού με μεγάλη κυκλοφορία χωρίς να παρενοχλήσετε την ομαλή κίνηση εκείνων που συνεχίζουν την πορεία τους στις οδούς αυτές.

Απαγορεύεται αυστηρά η στάση και η στάθμευση στις λωρίδες επιβραδύνσεως.
β) Λοιπές ρυθμιστικές διαγραμμίσεις.

Οι λοιπές ρυθμιστικές διαγραμμίσεις είναι:

– Διαγραμμίσεις απαγορεύσεως εισόδου οχημάτων.

Είναι λευκές παράλληλες γραμμές σχεδιασμένες διαγώνια στο οδόστρωμα που περικλείονται από συνεχή γραμμή-πλαίσιο (σχ. 2.9). Υπο-δηλώνουν πλήρη απαγόρευση της κινήσεως των οχημάτων σε αυτό το τμήμα του οδοστρώματος.

– Οι διαβάσεις πεζών.

Υπάρχουν, κυρίως, σε αστικές περιοχές, αποτελούνται από πλατιές λωρίδες λευκού χρώματος παράλληλες προς τον άξονα της οδού και οριοθετούν το χώρο, στον οποίο οι πεζοί κινούνται με προτεραιότητα έναντι των οχημάτων (σχ. 2.10).

Απαγορεύεται αυστηρά η στάση και η στάθμευση κάθε τύπου οχήματος επάνω σε διαβάσεις πεζών, και σε απόσταση 5 m από αυτές, ενώ η παραχώρηση προτεραιότητας προς τους πεζούς σε αυτές είναι υποχρεωτική. Η παραβίασή τους συνιστά σοβαρή παράβαση του Κ.Ο.Κ. που τιμωρείται, εκτός των άλλων, και με βαθμούς ποινής μέσω του Συστήματος Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (point-system).


	Σχ. 2.12 Ευθεία κίτρινη γραμμή απαγορεύσεως στάσεως και σταθμεύσεως.

Σχ. 2.11 Γραμμή διακοπής πορείας σε διάβαση πεζών.	Σχ. 2.13 Τεθλασμένη κίτρινη γραμμή απαγορεύσεως σταθμεύσεως.

– Η γραμμή διακοπής πορείας.

Είναι συνεχής γραμμή, που συνοδεύει, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις πινακίδες υποχρεωτικής διακοπής πορείας (STOP). Επίσης η γραμμή αυτή συναντάται πριν από φωτεινό σηματοδότη ή σιδηροδρομική διάβαση. Υποδηλώνει τη θέση στην οποία πρέπει ο οδηγός να ακινητοποιήσει το όχημά του για να ελέγξει, αν μπορεί να διασχίσει τη συμβάλλουσα οδό προτεραιότητας (σχ. 2.11).

– Οι γραμμές απαγορεύσεως της σταθμεύσεως.

Είναι κίτρινες γραμμές, ευθείες (διακεκομμένες) ή τεθλασμένες (ζιγκ-ζαγκ), σχεδιασμένες στο οδόστρωμα δίπλα από το κράσπεδο των πεζοδρομίων ή επάνω στο κράσπεδο και απαγορεύουν τη στάθμευση στην πλευρά του δρόμου, όπου βρίσκονται (σχ. 2.12 και 2.13).

Οι συνεχείς κίτρινες γραμμές απαγορεύουν επί πλέον και τη στάση.